پای افزار استعمار در روزگار نوین تغییر کرده است. دوره ای بود که بدون مقدمه ناگهان خیل لشکر تاتار و مغول بر سر آرام ترین و صلح جو ترین کشورها آوار می شد و زن و مرد و پیر و جوان از دم تیغ شمشیر برهنه ی سربازان تا بن دندان مسلح گذرانده می شدند. تپه های چشم ها و جمجمه ها بر فراز می رفت و گورهای دسته جمعی برساخته می شد. شهرها و روستاها به تلی از خاکستر تبدیل می شد و کتابخانه ها به رودخانه ها سرازیر می شد. از مراسم گردن زنی مردم نگون بخت ، جوی خون روان می شد و یک قانون بدیهی بر سراسر جهان مستولی بود. بکش تا زنده بمانی!
در چنین اوضاعی ؛ باج و خراج و اخذ مالیات و انبار کردن سیلوها و تدارک خوراک برای مردم یک کشور ، راهی و مفری بجز ویران کردن کشورهای همسایه نداشت. اوضاع اقتصادی که عرصه را بر حکومت تنگ می کرد ؛ نادر شال و کلاه می کرد و به عثمانی و هندوستان یورش می برد . اسکندر به ایران و خشایارشاه به یونان و روم و مصر حمله می کرد. چنگیز دنیا را به خاک و خون می کشید و حتا مگس خان هم از افغانستان سودای جهانگشایی به سرش می زد.
ولی امروزه ؛ ابزار و ادوات جهانگشایی ، تغییر ماهیت داده است. اگرچه هنوز هم داعش و طالبان و گروهک های فتنه جو و فتنه گری هر از چندی پیدا می شوند و گزک به دست تالارهای نمایش اسلحه در اقصا نقاط دول استعماری می دهند ؛ تا عربستان و عراق و کویت و امارات و افغانستان و کجا و اینجا و آنجا در صف بایستند و اسلحه های مدرن روز و سامانه های ضد موشکی ابتیاع کنند. ولی کارزار استعمار نوین ؛ در لول تفنگ و توپ و تانک و روی بدنه ی موشک ها نگاشته نمی شود.
دنیا چرخید و چرخید و چرخید تا به اینجا برسد که استعمار پوسته ی نو بر تن کند و با گوشی های همراهی که با کلی عشوه و طنازی و با پول پرداخت شده توسط خود ما در اختیارمان می نهد ، به استعمار ما کمر همت گذارد.
استعمار پشت مونیتور لپ تاپ ها و گوشی ها، چهارچشم بیدار و ده گوش گشوده گمارده است. استعمار در اتاق های خواب ما ، کاری کرده که تا آخرین نفس مقاومت می کنیم مبادا خواب به چشم هایمان بیاید و گوشی از دست مان بیفتد!
امروزه لشکر و خدم و حشم استعمار حتا سوار بر تانک و ناو و ناوچه به جنگ دیگر اقلیم ها نمی رود. اینستاگرام و ماهواره و فیسبوک و تویتر و واتس آپ و وایبر و لاین است که مثل زهر هلاهل و لشکر بیرحم و یاغی عمل می کند. خاصه ، اینکه ما فقط مصرف کننده ی صرف باشیم و سواد و آگاهی و توان برابری و امکان مقابله و تولید محتوا هم نداشته باشیم و به ناچار با دست های بسته و در حالت تماشا و تسلیم و رضا ، نظاره گران ترکتازی استعمار باشیم!
موقعیت ایران در چنین شرایطی یک موقعیت آبزورد است. یک موقعیت آگراندیسمان شده است. هم مدرن و باشکوه می خواهیم باشیم و هم صدایمان ناشی از قلدری و ادعای برابری جهانی کند. ولی میزان آزادگی ماست که در چنین موقعیتی ، امکان برابری را هم به ما خواهد داد . با رسن و بند و سانسور و گرفت و گیر و فیلتر و vpn نمی شود در چنین کارزاری مقاومت که هیچ، حتا یک شهید پرافتخار باشیم! چرا که سرنوشت ما هم توسط همین ایادی و استعمار نوین نگاشته می شود و بدیهی است که حق و حقوق ما در این دالان به مساوات پرداخت نخواهد شد.
شهرام گراوندى